Τι να δείτε στη γύρω περιοχή

Μονή Κουδουμά

Νότια της κορυφής του Κόφινα, μέσα σε ένα πευκοδάσος και μόλις λίγα μέτρα μακριά από το κύμα βρίσκεται χτισμένη η μονή Κουδουμά. Το μοναστήρι χτίστηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα ως ανδρικό κοινόβιο, στα ερείπια παλαιότερης μονής που εγκαταλείφθηκε λόγω των πειρατικών επιδρομών. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου οπότε και συρρέει μεγάλος αριθμός πιστών για προσκύνημα.

Η Μονή Κουδουμά έπαιξε σημαντικό ρόλο στα χρόνια της Κατοχής, φιλοξενώντας και φυγαδεύοντας αντάρτες. Τα σημαντικότερα κειμήλια της μονής είναι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Δεξιοκρατούσας ή Ελεούσας του Κύκκου (και η εικόνα της Υπαπαντής.

Για να φτάσετε ως τη μονή Κουδουμα θα ακολουθήσετε τον χωματόδρομο που οδηγεί ως τον Κόφινα κι από εκεί κατεβαίνει προς τα νότια, μέσα σε ένα τοπίο εκπληκτικής ομορφιάς, με ανεμοδαρμένα πεύκα και κυπαρίσσια.

Παραλία Μονής Κουδουμά

Συνδυάστε την επίσκεψη σας στη Μονή Κουδουμά με κολύμπι στα νερά της παραλίας που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τη μονή. Η παραλία έχει λεπτό γκρίζο βότσαλο και καθαρά γαλάζια νερά, ενώ στα ανατολικά της υπάρχουν σπηλιές στις οποίες μπορείτε να αναζητήσετε σκιά. Λόγω της εγγύτητας με τη μονή, ο γυμνισμός στην παραλία απαγορεύεται. Από εδώ μπορείτε αν θέλετε να περπατήσετε προς τα δυτικά για περίπου 20’ στο μονοπάτι μέχρι να φτάσετε στον Αββακόσπηλιο, μια σπηλιά με πλούσιο φυσικό διάκοσμο (σταλακτίτες, σταλαγμίτες). Κατά την αρχαιότητα στο σπήλαιο λατρευόταν θεά της γονιμότητας ενώ στο πιο πρόσφατο παρελθόν κατοικήθηκε από μοναχούς. Αν θέλετε από το σημείο αυτό μπορείτε να συνεχίσετε κι άλλο προς τα δυτικά μέχρι το σπήλαιο του Αγίου Αντωνίου.

Σπήλαιο Αγίου Αντωνίου

Η πεζοπορία από το φαράγγι της Ελυγιάς ως το Σπήλαιο του Αγίου Αντωνίου είναι μια εμπειρία που δεν πρέπει να χάσετε! Το τοπίο είναι βραχώδες, αλλά σε αναπάντεχα σημεία ξεφυτρώνουν καταπράσινα πεύκα, ενώ συνεχώς αποκαλύπτονται ερημικά, παρθένα κολπάκια με σμαραγδένια νερά. Μετά από περίπου μισή ώρα πεζοπορίας θα αντικρύσετε το εντυπωσιακό άνοιγμα του σπηλαίου του Αγίου Αντωνίου. Εντός του θα δείτε το μικρό εκκλησάκι καθώς και μεγάλες λαξευτές γούρνες με δροσερό, γλυκό νερό. Η θέα από το σπήλαιο προς το Λιβυκό πέλαγος κόβει την ανάσα.

Από το σημείο αυτό, αν θέλετε να συνεχίσετε την πεζοπορία, επιστρέφοντας πίσω στην διακλάδωση, μπορείτε να πάρετε το μονοπάτι που φτάνει ως τη μονή Κουδουμά.

Άη Γιάννης

Ένας χωματόδρομος 8 χλμ οδηγεί από τα Καπετανιανά ως τον οικισμό του Άη Γιάννη, μια διαδρομή με πολλές στροφές, απίστευτη θέα από ψηλά ως τη θάλασσα, μέσα σε ένα άγριο, εντυπωσιακό τοπίο. Ο μικρός οικισμός που έχει χτιστεί στη χερσόνησο της Πόντας διαθέτει ελάχιστες υποδομές (μίνι μάρκετ, 1-2 ταβέρνες) και μία παραλία με ψιλό βοτσαλάκι και γαλαζοπράσινα νερά. Ανατολικά του οικισμού, θα βρείτε την πιο εντυπωσιακή και απομονωμένη παραλία της Ελυγιάς. Κάτι που σίγουρα θα σας κάνει εντύπωση: η διαφορά θερμοκρασίας σε σχέση με τον οικισμό των Καπετανιανών είναι 7-8 βαθμοί Κελσίου καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου!

Στον Άη Γιάννη αξίζει να επισκεφτείτε το ομώνυμο πανάρχαιο μοναστήρι. Ο  μικρός ημι-σπηλαιώδης ναός έχει τοιχογραφίες ακόμα και στην εξωτερική πλευρά του τοίχου, ενώ τα κελιά των μοναχών βρίσκονται μέσα  σε μικρότερα σπήλαια.

Ελυγιά

Η Ελυγιά βρίσκεται ανατολικά του οικισμού του Άη Γιάννη. Είναι μια μεγάλη, εντυπωσιακή παραλία με λεπτό γκρίζο χαλικάκι και καταγάλανα νερά και είναι η φυσική κατάληξη του ομώνυμου φαραγγιού το οποίο αξίζει να εξερευνήσετε. Αν και βρίσκεται πολύ κοντά στον οικισμό συγκεντρώνει σχετικά λίγο κόσμο καθώς η πρόσβαση γίνεται μόνο με τα πόδια μέσω ενός σύντομου και ευδιάκριτου μονοπατιού.

Αν την επιλέξετε για το μπάνιο σας, φροντίστε να έχετε μαζί σας νερό και σνακ καθώς η παραλία δεν είναι οργανωμένη. Αν έχετε όρεξη για περπάτημα και εξερεύνηση, από το ανατολικό άκρο της παραλίας ξεκινά το μονοπάτι που οδηγεί ως τη σπηλιά του Αγίου Αντωνίου και στη συνέχεια ως τη μονή Κουδουμά.

Κόφινας

Η ιερή κορυφή του Κόφινα αναμφίβολα ορίζει το τοπίο σε αυτή την περιοχή των Αστερουσίων. Με υψόμετρο 1231μ. είναι η ψηλότερη κορυφή της νοτιότερης οροσειράς της Ευρώπης. Σε αυτή την κορυφή οι Μινωίτες επέλεξαν να ιδρύσουν ένα «ιερό κορυφής», έναν ιερό χώρο που λειτούργησε μέχρι τις αρχές του 7ου αιώνα, για να επανέλθει στους υστεροελληνιστικούς χρόνους. Στη συνέχεια, κατά τα χριστιανικά πλέον χρόνια, η θρησκευτική λατρεία βρήκε και πάλι τη θέση της στο ιερό βουνό με το ξερολιθικό εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού που δεσπόζει στην κορυφή.

Η ανάβαση στον Κόφινα είναι σύντομη (περίπου 20’) και ακολουθεί ένα μονοπάτι το οποίο σε ορισμένα σημεία είναι σχετικά απότομο, οπότε θέλει προσοχή και κατάλληλα παπούτσια. Όμως η θέα από την κορυφή που φτάνει ως τη μονή Κουδουμά και τα παράλια των Αστερουσίων θα σας αποζημιώσει, ενώ γύρω σας θα πετάνε τα όρνια που ενδημούν στο σημαντικό οικοσύστημα της περιοχής. Αν βρεθείτε εδώ στις 14 Σεπτέμβρη, μην χάσετε το μοναδικό τελετουργικό που πραγματοποιείται στην κορυφή του Κόφινα, κατά τη γιορτή του Τιμίου Σταυρού, με την ευλογία των καρπών άγριων δέντρων του βουνού και το μοίρασμα τους στους πιστούς που ανεβαίνουν για προσκύνημα στην κορυφή. Πρόκειται για ένα σπάνιο έθιμο, μια επιβίωση της «δεντρολατρείας» των αρχαίων χρόνων.

Μοναστήρι Τριών Ιεραρχών στο Λουσούδι

Στη θέση Λουσούδι, περίπου στη μέση της διαδρομής από Καπετανιανά προς Κόφινα, βρίσκεται το ερειπωμένο  μοναστήρι των Τριών Ιεραρχών που ίδρυσε τον 14^ο αιώνα ένας λόγιος μοναχός, ο Ιωσήφ Φιλάγρης. Πολλοί παρομοιάζουν το μοναστήρι ως το «πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο» καθώς υπήρξε σημαντικό κέντρο γραμμάτων και παιδείας. Ο Φιλάγρης δίδασκε τους μαθητές του ελληνική φιλοσοφία, πατέρες της εκκλησίας, μαθηματικά και ίδρυσε βιβλιογραφικό εργαστήριο στο οποίο αντέγραφε κώδικες, χειρόγραφα, περγαμηνές, πατερικά κείμενα και αρχαίους συγγραφείς με ιδιαίτερη προτίμηση στον Αριστοτέλη, το έργο του οποίου βρισκόταν υπό διωγμό εκείνη την εποχή στην Ευρώπη. Η σχετικά πρόσφατη ανασκαφή έφερε στο φως τον πετρόχτιστο ναό και ερείπια από τα κελιά, την τράπεζα, το αρχονταρίκι καθώς και το βιβλιογραφικό εργαστήριο. Χειρόγραφα του Φιλάγρη σώζονται σήμερα σε μεγάλες βιβλιοθήκες του Λονδίνου, της Βιέννης, του Παρισίου κ.ά. 

Τρυπητή

Η παραλία της Τρυπητής βρίσκεται στο τέλος του ομώνυμου φαραγγιού, στην άκρη μιας μικρής κοιλάδας. Παραλία και φαράγγι παίρνουν το όνομα τους από την Παναγία της Τρυπητής, μιας μικρής εκκλησίας που βρίσκεται σε σπήλαιο στο τοίχωμα του φαραγγιού.

Η πρόσβαση στην Τρυπητή από τα Καπετανιανά γίνεται από χωματόδρομο που διασχίζει το τραχύ τοπίο των Αστερουσίων και καταλήγει εντός του φαραγγιού.

Η παραλία είναι μεγάλη, με γκρίζο λεπτό βότσαλο και πεντακάθαρα γαλαζοπράσινα νερά και αρκετά αλμυρίκια που προσφέρουν σκιά σε λουόμενους και κατασκηνωτές. Στο ανατολικό της τμήμα θα βρείτε περισσότερη ηρεμία αν θέλετε να απομονωθείτε, καθώς η παραλία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους ντόπιους.